Linealen door het land

Uit Groningen kunnen auto’s over een weg met twee rijstroken naar het noorden rijden. Daar ligt Winsum, 14 duizend inwoners. Dokkum is net zo’n metropool, maar dan in Friesland. Friesland offert het oude coulissenlandschap van de Friese Wouden op aan een snelweg naar Dokkum. In Groningen zou Winsum ook een nieuwe autoweg krijgen, dwars door het beschermde natuurgebied Koningslaagte, waar nog weidevogels broeden. Dat ging niet door, maar wegen zijn nauwelijks te stuiten. Er wordt gebroed op een ander tracé. Dat moet om Koningslaagte heen en zal dan per definitie één van de de oudste cultuurlandschappen van de provincie doorsnijden. Nu ligt daar de Wolddijk. Waarschijnlijk verwijst ‘wold’ naar het moerasbos dat op dit lage land zal hebben gegroeid, voordat het ontwaterd werd. Mijn overgrootvader heeft in deze streek geboerd. Dat was geen succes. De man was aan de drank en zocht zijn heil in aardappels, die in het zompige land verrotten. De landbouwcrisis gaf de nekslag, overgrootvader verdween in de daklozenopvang. Maar de boerderij is er nog, de Antonidahoeve. Komt daar straks een autoweg over het erf? Vijhonderd meter oostelijk ligt de Eemshavenweg al, die op een plattegrond langs een lineaal is gepland en volgens dat plan aangelegd. Een streep van stad naar wad. Er rijdt weinig.

De rijksweg Groningen- Delfzijl is iets drukker. Delfzijl wil een verdubbeling, de provincie een tweede weg. Bezuinigingsdrift stond nieuwe wegen in het leegste deel des lands niet in de weg. Geld zat, uit de pot voor de Zuiderzeelijn. Maar de animo taant, nu het asfaltkabinet is gevallen. Overal wordt wegenaanleg uitgesteld, ook in het noorden.

Maar autovrij Schiermonnikoog plant een rondweg tegen files in het dorp…