In de duinen zijn meertjes en daar is het altijd zaak om naar dodaarzen uit te zien. Dodaarzen zijn de kleinste van de vijf leden van de futenfamilie. De fuut zelf is de grootste.

Vanaf het hoge duin achter de vogelkijkhut hebben we een nog beter zicht op het Vogelmeer in de Kennemerduinen dan vanuit de hut zelf. De gebruikelijke aalscholvers en reigers (zilver en blauw) zijn er, ganzen (grauw), zwanen (knobbel), eenden (wilde, tafel, kuif en berg). In de duindoorns fladdert een gezin roodborsttapuiten, langs de oever hipt een late kwikstaart.

Er dobberen futen. Gewone, grote futen – sommige nog in zomerjack, andere al in winterjas, de meeste in iets rommeligs daartussenin. En er dobberen dodaarsjes, een kwart in omvang van de futen, sommige nog in rossig zomerkleed. Futen zijn in staat de zomer van maart tot en met oktober te rekken. Dodaarzen ook. Eén van hen heeft nog een jong. Een volgroeid jong, maar toch, een jong, dichtbij zijn moeder blijvend.

En ja, er zwemt nog een derde soort fuut. Iets groter dan de dodaarzen, slanker ook – die dodaarzen zijn opvallend mollig. En donkergrijs met wit, op een rood oogje na. Twee rode oogjes. Geen rode oortjes, oortjes heeft een geoord fuutje alleen ’s zomers en dan nog geel.

Geoorde futen zijn niet algemeen, maar namen een tijd in aantal toe, tot enkele honderden broedparen. Ze broeden in ondiepe plassen met riet en andere waterplanten, waar ze hun drijvende nest aan vastmaken. Ze hebben graag kokmeeuwen in de buurt, als bodyguards. In de trektijd komen er een paar duizend geoorde futen uit het buitenland bij. De meeste overwinteren op kustwateren, vooral Zeeland is in trek.

De een na grootste fuut is de roodhalsfuut, en de middelste van de vijf futen is de kuifduiker. Al die soorten kunnen in de winter gezien worden, maar allemaal in zwart-grijs-wit winterkleed. En allemaal duiken ze net onder water als je een foto neemt.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 30 oktober 2020)