De sluipwesp Megarhyssa rixator is een enorm insect. Het vrouwtje kan 7,5 centimeter lang worden, nog afgezien van de lange, uit haar achterwerk stekende legboor. Daarmee parasiteert ze op de reuzenhoutwesp. Dat is ook een forse wesp, die ik onlangs op Schiermonnikoog zag. Ik schreef er in Trouw over, en daarop reageerde wespenliefhebber Lex Peeters. Hij meldde dat de gigantische rixator-sluipwesp onlangs voor het eerst in Nederland is ontdekt.

Zulke sluipwespen zijn niet geïnteresseerd in mensen, ze zoeken houtwesplarven. Die leven onder de schors van bij voorkeur zieke, maar nog levende bomen. De reuzenhoutwesp leeft alleen in naaldbomen. Ze boort haar legboor door de bast tot in het kernhout en voegt bij het ei een schimmel, als voedsel voor haar larve en vooral als middel om het hout voor te verteren, zodat de larve het makkelijker kan eten. De larve die uit het ei komt, knaagt zich dieper de boom in. De sluipwesp heeft dus een heel lange legboor nodig, die ze eveneens de boom inboort. Ze legt haar ei in een houtwesplarve, waar haar eigen larve van leeft. Als de houtwesp- of de sluipwesplarve volgroeid is en wil uitvliegen, knaagt ie zich naar buiten.

Dit alles lees ik in artikelen van Kees Zwakhals, die in Entomologische Berichten publiceerde over drie andere Megarhyssa-sluipwespen die de laatste tien jaar in Nederland ontdekt zijn. De onlangs ontdekte rixator is nummer 4. Zwakhals denkt niet dat die insecten zich uitbreiden of dat ze oprukken. De ontdekking is volgens hem te danken aan het feit dat er veel foto’s op determinatiesites worden geplaatst.

Waarneming.nl is zo’n site, en Fons Verheyde determineert en controleert de sluipwespfoto’s die daar worden geplaatst. Hij heeft de soort zelf nog nooit gezien, maar ontdekte op meerdere foto’s, zoals die van Juul de Witte, dat er een Megarhyssa rixator op stond, die te herkennen is aan zijn witte tekening.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 10 juli ’19)