Koos Dijksterhuis

We logeren in hotel Ehzerwold, in het gelijknamige landgoed bij Lochem. Vinken en boomklevers ravotten in de majestueuze beuken voor het landhuis. Op de placemat staat de geschiedenis van het landhuis beschreven. Op een foto staat een rij bedden op het bordes, met lachende patiënten.

Het statige gebouw was van 1911 tot 1920 ziekenhuis, waarna het tot 1993 sanatorium was. De patiënten moesten rondjes door de tuin lopen. Sinds 1998 is het een hotel. Tussen 1993 en ’98 is er een hiaat. Stond het gebouw leeg of gebeurden er dingen die ontbijtende hotelgasten liever niet weten? Een gesloten inrichting wellicht? Zou dat gasten weerhouden? Van iemand die destijds in de vluchtelingenopvang werkte horen we dat het een asielzoekerscentrum was. Daar willen hotelgasten blijkbaar niet aan herinnerd worden! Voor de zekerheid zal ik de naam van onze bron maar niet verklappen. Je weet maar nooit, met al die gistende onderbuiken. …

Lees Meer Lees Meer

De vogelgriep heeft Groningen nog niet bereikt en ik zie geen stervende eenden, maar dat is een kwestie van tijd. Er is al een pluimveehouderij in Noordoost-Friesland besmet. In Nederland leven en sterven per jaar honderdvijf miljoen kippen. In pluimveefabrieken, volgepropt met tienduizenden kippen van hetzelfde plofras, is het besmettingsgevaar groot. Toch krijgen wilde vogels de schuld. Voor het eerst gaan nu ook veel wilde vogels aan dood aan vogelgriep, dat wel, eenden vooral. …

Lees Meer Lees Meer

Het is een slecht muizenjaar en dus een slecht uilenjaar. Uilen eten muizen. Muizen hebben vanouds iedere drie jaar een periode van voorspoed. Boeren noemden dat een plaag. De muizen in kwestie waren doorgaans veldmuizen, soms ook woelratten en hamsters. Veldmuizen zijn vegetarische knaagdiertjes, groter en dikker dan huis- en bosmuizen. …

Lees Meer Lees Meer

In de lente en zomer worden in tuincentra plastic hangpotten verkocht, waarin een groene dos met paarse bloemetjes groeit. Deze klokjes doen het uitstekend in potten, mits ze genoeg water krijgen. Mochten ze verdrogen of op een andere manier het loodje leggen, dan hebben ze hoogstwaarschijnlijk reeds hun zaad over de rand gemorst. Op de volle grond eronder, in potten die daar staan of in de kieren tussen tegels en straatstenen zullen ze geestdriftig ontkiemen en opgroeien. Van bodembedekker tot rotstuinplant – niets is deze bloemen te dol. Ook op oude muren kan de soort aanslaan en dan als een hangplant door het leven gaan. …

Lees Meer Lees Meer

In de duinen komen we weinig  vogels tegen. Wat eenden, een reiger, overvliegende aalscholvers. Alleen roodborstjes lijken er meer te zijn dan ooit. Roodborstjes zijn het hele jaar door gebrand op hun eigen terrein. Daarom zingen ze ’s winters ook, mannetjes zowel als vrouwtjes. Ze zingen niet echt uit volle (rood)borst. Maar hoe omfloerst en ingetogen hun lied ook is, het valt op in de stille duinbossen. …

Lees Meer Lees Meer

Voor haar balkon kocht mijn geliefde een Toscaanse jasmijn. Dat is een jasmijn met kleinere bloemen dan de boerenjasmijn, met ander blad en eigenlijk is alles eraan anders, behalve de naam. Sterjasmijn heet ie ook wel, vanwege de stervormige bloemen. Aan winterjasmijn is ie ook niet verwant, eerder aan maagdenpalm.

Tegen het hek geplaatst, kon deze klimmer mooi het stenige uitzicht vanuit haar bovenwoning opluisteren. “Wintergroen”, luidde de handleiding. Het leek een gouden greep, maar getuigde ook van een misschien al te onstuimig optimisme. “Vierhonderd centimeter hoog”, beweerde dezelfde handleiding. Dat is gelijk aan vier meter. Op een balkon van een vierkante meter, dat de aanwinst moest delen met een vuilnisbak, lege flessen en een paar plantenbakken met wilde en verwilderde bloemen, is dat overdreven. Gelukkig kon de plant volgens de handleiding goed tegen snoei, in de herfst, na de bloei. …

Lees Meer Lees Meer

Ook bij zacht winterweer zijn tuinvogels gesteld op een bakje drinkwater. Mezen slurpen het liefst uit een ondiep plasje, op een schoteltje, duiven geven de voorkeur aan een diepere drinkbak. Een drinkende duif is een prachtig gezicht. De duif kijkt rond, steekt z’n snavel in het water, klokt het naar binnen en heft dan zijn kop om de buit te laten zakken.

Als het vriest, zoals laatst, stellen vogels drinkwater nog meer op prijs. Ik heb twee drinkbakjes en wissel ze dan af, zodat er meestal, maar zeker ’s morgens na het krieken van de dag, vloeibaar water is. Ook stukjes fruit en geweekte korrels en kruimels werken goed. Als ze bevriezen, krijgen vogels met elk ijzige hapje eten toch mooi een beetje vocht binnen. …

Lees Meer Lees Meer

Schaduwen heb ik altijd wonderlijk gevonden. De donkere kant van de maan is vrijwel onzichtbaar. Een nieuwe maan is bijna even donker als de nacht eromheen. Terwijl de vloer onder de eettafel en de schaduw van een kozijn op de muur weliswaar minder hel, maar toch een beetje verlicht worden. Hun schaduwen vangen geen direct licht, maar worden indirect nog altijd in het zonnetje gezet. …

Lees Meer Lees Meer

Drie zomers struinde ik met trekvogelonderzoeker Jeroen Reneerkens over de toendra van Noord-Groenland. Bij nesten van drieteenstrandlopers plaatsten we antennes, die opvingen wie van de geringde oudervogels op het nest zat. Drieteenstrandlopers zaten soms urenlang te broeden, voordat hun partner hen afloste. Sommige hielden het een half etmaal vol.

Hoe vogelpaartjes hun broedtijd verdelen, verschilt sterk  tussen en ook binnen soorten. Dat blijkt uit onderzoek naar 729 vogelpaartjes op 91 plekken, van Friese grutto’s tot ‘onze’ Groenlandse drieteenstrandlopers. Martin Bulla, promovendus aan het Max Planck Instituut voor Ornithologie in Seewiesen, Duitsland, kreeg de gegevens over die vogels van tientallen onderzoekers, onder wie Reneerkens. Het onderzoek leverde een artikel op in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Nature, met 75 co-auteurs. …

Lees Meer Lees Meer

Diverse soorten vogels hebben de neiging tot groepsvorming. Maar de spreeuw is groepskampioen. Ik heb eens wekenlang iedere avond een zwerm van minstens een half miljoen spreeuwen boven mijn huis zien en horen wervelen. In de jaren tachtig, toen de spreeuwenstand nog niet instortte, werden soms zwermen van vijf of tien miljoen spreeuwen gezien. In mijn boek over de spreeuw schrijf ik een hoofdstuk over het hoe en waarom van spreeuwengroepen en -zwermen. …

Lees Meer Lees Meer