Rob Buiter stuurde me een foto van opengebroken en vermoedelijk leeggegeten slakkenhuizen in het bos. Net als hij dacht ik meteen aan een lijstersmidse. Lijsters gebruiken stenen, boomwortels, boomstronken en andere harde ondergrond als aambeeld om slakkenhuizen op kapot te smijten.

Zo’n smidse is herkenbaar aan kapotte slakkenhuizen en -scherven. Maar op Robs foto is geen harde ondergrond te zien en hij zag ter plaatse ook geen attributen die dienst hadden kunnen doen als aambeeld. Bovendien jagen zanglijsters meestal op landslakken, zoals tuinslakken en segrijnslakken. En dit zijn posthoornslakken, die in zoet water leven. De slakkenhuizen zijn bovendien niet lukraak stukgegooid, maar lijken secuur in twee helften te zijn gesplitst. Dat laatste is intrigerend: wie gaat er zo precies te werk bij het slachten van slakken?

Posthoornslakken hebben geen kieuwen en kunnen weliswaar zuurstof uit water halen, maar halen liever adem aan het wateroppervlak. Ze kruipen dan wel eens naar ondiep water. Daar kunnen kraaien ze pakken, maar in kaarsrechte breuklijnen blinken kraaien niet uit. Na baggerwerk belanden posthoornslakken soms op oevers, waar meeuwen ze soldaat maken. Maar geen vogel kan ze zo netjes openwerken.

Zoogdieren dan? Otters lusten vast wel slakken – er is zelfs een schelpdier dat otterschelp heet, maar dat is het gevolg van een vertaalfout in de wetenschappelijke naam. Iedereen kent de beelden van dobberende otters met zeeëgels, maar dat zijn zeeotters. Zeeëgels zijn trouwens volstrekt niet verwant aan slakken. Otters zijn bovendien zeldzaam en slepen geen waterslakken een bos in. Hermelijnen zouden dat wel kunnen doen, en komen voor op vochtig terrein. Maar qua precisiewerk is de hoofdverdachte toch wel de bruine rat. Ratten zijn overal waar water is, lusten alles en zijn bedreven in prutswerk. Rob Buiter ontdekte volgens mij een rattensmidse.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 30 mei ’24)