Voor ons keukenraam staat een loofboom. Ik ben vergeten wat voor boom, het is een exotische kweekboom. Exotische kweekbomen zijn uit ecologisch oogpunt zelden heel waardevol. Toch zie ik door het keukenraam vaak vogels in deze boom. Die vinden er kennelijk toch iets van hun gading.

Regelmatige bezoekers zijn merel, roodborstje, pimpelmees en koolmees. Gisteren zag ik ook de laatste van dat kwartet. Maar er bewogen nog drie andere vogels. Eén zat op de grond rond de stam: een winterkoninkje. De ander schoof van kniehoogte langs de stam naar de kruin: een boomkruiper. De derde zat geen seconde stil, hij sprong van twijg naar twijg, fladderde even en roetsjte weer een halve meter verder. Het was een heel klein vogeltje in tjiftjaf-achtig tenue. Maar over zijn kruin lag een gele streep: een goudhaantje!

Al deze vogels zijn dol op insecten en ander dierlijk grut, dat in de kieren van de boombast probeert te overwinteren. Voldoende grut vinden valt niet mee. Goudhaantje en winterkoninkje zijn onze kleinste vogels. Een paar gram met veertjes. Zo’n klein lijfje is veel moeilijker op temperatuur te houden dan ons obese mensenlichaam. En dan moeten ze het ook nog eens vier graden warmer zien te houden, want vogels hebben een koortsachtig hoge lichaamstemperatuur. Om dat met wat veertjes zonder kleding, deken of kachel voor elkaar te krijgen, moeten ze veel eten.

Neem nou dat goudhaantje. Iedere dag scharrelt ie zijn lichaamsgewicht aan voedsel bij elkaar: zo’n vijf gram. Dan nog is het de vraag of ie de winternacht doorkomt. Wind, ijzel, sneeuw kunnen dodelijk zijn.

Goudhaantjes broeden in naaldbos en zwerven ’s winters rond op zoek naar die dagelijkse vijf gram. Ook dan geven ze de voorkeur aan naaldbomen, maar kennelijk voorziet de exotische kweekboom ook. Door het raam heen in de schemer wordt de foto niet best, maar het vogeltje reikhalst zo koddig dat ik het graag laat zien.

(Natuurdagboek Trouw, vrijdag 8 december ’23)